1825, De Vergeten Ramp

Een ramp die weer tot leven komt in een theatervoorstelling. Op 10 en 11 oktober 2025 is het zover. Stichting 8081 maakt in samenwerking met het Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe (vanaf 1 juli Noord-Veluws Archief) de theatervoorstelling ‘1825, de vergeten ramp’. Deze theatervoorstelling is gebaseerd op de informatie uit de archieven van het SNWV over de watersnoodramp van 1825. Vanaf vandaag – exact 200 jaar na de stormvloed – start de kaartverkoop.

Op 4 en 5 februari is het exact 200 jaar geleden dat Nederland overstroomde. Ook Gelderland werd daarbij geraakt. Met name Oosterwolde en Doornspijk werden zwaar getroffen. 29 mensen kwamen om in de watervloed. De materiele schade was enorm.

Stichting 8081 is bekend in Elburg en omstreken van eerdere theaterproducties zoals Willem van Oranje (2022) en Van Kinsbergen (2019). Het Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe gaat per 1 juli over naar een organisatie met de naam Noord-Veluws Archief. Zij beheert vanaf dat moment de archieven van de gemeenten Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Nunspeet en Oldebroek.

Aan de hand van ooggetuigenverslagen uit het archief is een toneelscript geschreven door regisseur Wilfred ten Have. Wilfred: “Ik was compleet verrast toen ik hoorde dat er zo'n grote ramp had plaatsgevonden in de omgeving waar ik ben opgegroeid, en dat bijna niemand daarvan af weet. Ik vind het dan ook een eer dat wij als Stichting 8081 samen met SNWV deze ingrijpende gebeurtenis onder de aandacht mogen brengen”.

Mirjan Bultman, beleidsmedewerker dienstverlening bij het SNWV “We zijn erg blij met de samenwerking met Stichting 8081. Op deze manier komt de soms droge informatie uit de archieven op een unieke manier weer tot leven”.

De theatervoorstelling wordt gespeeld op vrijdagavond 10 oktober en twee keer op zaterdag 11 oktober 2025. “We wilden een unieke locatie voor de voorstelling. Omdat het verhaal grotendeels is gebaseerd op personages uit Doornspijk, wilden we graag in het voormalig rampgebied spelen. Uiteindelijk zijn we uitgekomen bij IJsboerderij Bonestroo.” aldus Bultman.

Kaarten kosten € 21,36 en zijn verkrijgbaar via deze link. Meer informatie over het project ‘1825, de vergeten ramp’ is te vinden op www.noordveluwsarchief.nl.

"Het is de nacht van 3 op 4 februari 1825. Vanaf de Doornspijker dijk kijkt Rein Jansen Pap peinzend naar de Zuiderzee vlak bij zijn huis. In de gierende noordwestenwind staan de Elburger vissers op de wallen van de stad te kijken naar het steigende water dat stijgt en stijgt. Steeds zwarter wordt het rondom de stad…

Met een donderend geraas slaat het water door de middeleeuwse kerkmuur. De Sint Ludgeruskerk keek eeuwenlang trots uit over de Zuiderzee en het land dat aan de zee grenst. Klotsend banen de golven zich een weg door het oude kerkinterieur. Door niets en niemand tegen te houden."

Het drama dat hierboven beschreven staat komt tot leven in het theaterstuk 1825. de vergeten ramp. Op grondgebied van de zwaarst getroffen gemeente Doornspijk in de provincie Gelderland waant het publiek zich een avond lang in het negentiende-eeuwse Doornspijk. Je wordt meegenomen in de verschrikkelijke stormnacht. Van terugtrekkend water en een aanzwellende noordwesterwind, tot het springtij dat ervoor zorgt dat het zoute water de dijken en huizen rond de Zuiderzeekust overspoelt. Een drama waarin hoop en liefde de hoofdrol spelen. Er is stilte voor de storm… is er hoop na de storm?

Stichting 8081 en het Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe (SNWV) nemen je mee naar de ramp, die zich tweehonderd jaar eerder afspeelde. 

Het theaterstuk draait om helden en slachtoffers uit de watersnood van 1825. De karakters zijn gebaseerd op mensen die echt hebben geleefd en de ramp hebben meegemaakt. Hun belevenissen worden gereconstrueerd op basis van archiefstukken uit de collectie van het Streekarchivariaat Noordwest Veluwe.

Stichting 8081 en SNWV willen met het theaterproject ‘1825, de vergeten ramp’ de historische (en klimatologische) kennis van de negentiende-eeuwse Zuiderzeekust in de Noordwest-Veluwe bevorderen. Dat doen we door een koppeling te maken tussen de sporen in het cultuurhistorische landschap met de primaire bronnen in onze collectie en deze verwerken in de theaterproductie. 

Het theaterproject maakt deel uit van een reeks aan publieksactiviteiten, die plaatsvinden in 2025. Daarover vindt je binnenkort meer informatie op www.snwv.nl.